ความรู้จากแผนกกายภาพบำบัด

เอ็นกล้ามเนื้อข้อศอกด้านนอกอักเสบ(Tennis elbow)
การอักเสบของเอ็นกล้ามเนื้อที่ยึดเกาะที่กระดูกข้อศอกพบได้ทั้งด้านนอกและด้านในข้อศอก ทางด้านนอกพบได้บ่อยกว่า เอ็นกล้ามเนื้อที่ยึดเกาะที่กระดูกข้อศอกทางด้านนอกอักเสบเรียกได้อีกอย่างหนึ่งว่า Tennis elbow เกิดจากมีการอักเสบของกล้ามเนื้อที่ยึดเกาะที่กระดูกข้อศอกด้านนอก เป็นกล้ามเนื้อที่ใช้ในการกระดกข้อมือขึ้น(Extensor muscles of forearm) ซึ่งจะเกาะอยู่ตรงปุ่มกระดูกทางด้านนอกของข้อศอก( lateral epicondyle ) ส่วนใหญ่การอักเสบเกิดจากการใช้กล้ามเนื้อกลุ่มนี้ทำงานซ้ำๆ ทำให้เอ็นกล้ามเนื้อและกล้ามเนื้อมัดนี้มีการบาดเจ็บสะสม โดยเฉพาะตรงจุดที่เอ็นกล้ามเนื้อยึดเกาะกับกระดูก ผู้ป่วยจึงมีอาการเจ็บที่ตำแหน่งดังกล่าว (ดังรูป)

ตำแหน่งที่มีอาการ

อาการและอาการแสดง
ผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บปวดเล็กๆ น้อยๆ มานานในบริเวณข้อศอกด้านนอก อาการปวดจะเป็นมากขึ้น เมื่อยกของหรือบิดแขน บางครั้งจะมีอาการปวดร้าวไปบริเวณแขนหรือต้นแขนได้ ผู้ป่วยมีจุดกดเจ็บทางด้านนอกของข้อศอก เมื่อผู้ป่วยคว่ำมือหรือกระดกข้อมืออย่างแรงในขณะเหยียดข้อศอกผู้ป่วยจะเจ็บอย่างมาก แพทย์สามารถตรวจวินิจฉัยได้โดยให้ผู้ป่วยคว่ำมือลงและกระดกข้อมือต้านแรงแพทย์เต็มที่ (ดังรูป) จะพบว่าผู้ป่วยมีอาการเจ็บที่ข้อศอกด้านนอกอย่างมาก

เมื่อผู้ป่วยคว่ำมือลงและกระดกข้อมือต้านแรงแพทย์เต็มที่จะมีอาการเจ็บที่ข้อศอกด้านนอก

การรักษา
1. การรักษาโดยไม่ผ่าตัดถ้าผู้ป่วยมีอาการยังไม่มากใช้วิธีการรักษาโดยไม่ผ่าตัดอันประกอบด้วย
1.1การรับประทานยาเพื่อลดการอักเสบของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น โดยทั่วไปให้รับประทานยาต้าน การอักเสบที่ไม่ใช่
สเตียรอยด์ (NSAIDs)
1.2.การทำกายภาพบำบัดเพื่อลด อาการปวด และบวมของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น ได้แก่
1.การวางแผ่นร้อน ใช้เวลา 15 – 20 นาที
2.การทำอัลตราซาวน์ ใช้เวลา 5- 8 นาที ความเข้มของคลื่น 0.8 - 1.0 w/cm2
3. การนวดด้วยการกดจุด ( deep friction ) และนวดคลายกล้ามเนื้อโดยการนวดขวางเส้นใยกล้ามเนื้อ
4.การแนะนำการออกกำลังกายโดย
1) วิธีการยืดเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อในการกระดกข้อมือ โดยใช้ท่าในการยืดด้วยการเหยียดข้อศอกให้เหยียดตรงคว่ำข้อมือลงใช้มืออีกข้างหนึ่งพยายามกดข้อมือให้กระดกลง ทำค้างไว้ 10 - 15 วินาที จำนวน 10 - 15 ครั้ง/ ชุด 2 – 3 ชุด/วัน
2) วิธีการออกกำลัง กล้ามเนื้อในการกระดกข้อมือ โดยกระดกข้อมือขึ้น- ลง จำนวนวินาที จำนวน 10 - 15 ครั้ง/ ชุด 2 – 3 ชุด/วัน การออกกำลังกล้ามเนื้อนี้ ควรทำหลังที่อาการอักเสบลดลงแล้วค่อยเพิ่มการออกกำลังกาย
5. จากการกดและออกกำลังอาจมีการอักเสบเกิดขึ้นได้ใช้การประคบความเย็นเพื่อลดการอักเสบอีกครั้ง
การใส่อุปกรณ์รัดตรงบริเวณข้อศอก (Tennis elbow cuff) โดยมีจุดประสงค์ให้กล้ามเนื้อที่ใช้ในการกระดกข้อมือทำงานลดลง โดยอุปกรณ์นี้จะรัดกล้ามเนื้อที่ต่ำกว่าข้อศอกไว้ทำให้กล้ามเนื้อหดตัวได้ไม่เต็มที่ ถึงแม้ผู้ป่วยจะเผลอใช้กล้ามเนื้อนี้กระดกข้อมือแรงๆก็ตาม ทำให้ลดแรงกระชากของกล้ามเนื้อที่จุดยึดเกาะกับกระดูก เป็นการป้องกันไม่ให้มีการบาดเจ็บซ้ำ ช่วยให้การอักเสบไม่เกิดมากขึ้น
การฉีดยาสเตียรอยด์เข้าตรงบริเวณจุดยึดเกาะของเส้นเอ็นของกล้ามเนื้อซึ่งจะลดการอักเสบได้ดี แต่ไม่ควรทำมากกว่า 3-4 ครั้งต่อปี เพราะอาจทำให้เส้นเอ็นขาดได้

2. การรักษาโดยการผ่าตัด ทำในรายที่เป็นมานานๆ และการรักษาโดยไม่ผ่าตัดไม่ได้ผล

การปฏิบัติตัวเมื่อเป็นโรค
1. หลีกเลี่ยงการทำงานที่ต้องขยับข้อมือขึ้นลงซ้ำ ๆ กระดกข้อมือแรงๆและกำมือแน่นๆ เช่น การบิดผ้าแรงๆ เป็นต้น
2. การประคบกระเป๋าน้ำร้อนบริเวณที่เป็นจะช่วยให้อาการปวดลดลงได้
3.ควรยืดกล้ามเนื้อให้สม่ำเสมอ